برای انتقال حرارت از داخل یک محفظه یا اتاق به خارج , احتیاج به یک واسطه است . در یک سیستم سرد آننده مکانیکی استاندارد , عمل گرفتن حرارت با تبخیر مایعی در دستگاه تبخیر, و پس از دادن آن در دستگاه تقطیر صورت می گیرد و این امر باعث تغییر حالت ماده سرمازا از بخار به مایع می گردد .مایعاتی آه بتوانند به سهولت از مایع به بخار و بالعکس تبدیل شوند به عنوان واسطه انتقال حرارت به آار برده می شوند, زیرا این تغییر حالت باعث تغییر حرارت نیز می گردد .برخی از این مواد سرمازا از مواد دیگر مناسب تر هستند .

خصوصیات مواد سرمازا :

سیالی آه به عنوان ماده سرمازا مورد استفاده قرار می گیرد باید دارای آیفیات زیر باشد:
-۱ سمی نباشد.
-۲ قابل انفجار نباشد .
-۳ اآسید آننده نباشد .
-۴ قابل اشتعال نباشد .
-۵ در صورت نشت به سهولت قابل تشخیص باشد
-۶ محل نشت آن قابل تعیین باشد .
-۷ قادر به عمل آردن در فشار آم باشد (نقطه جوش پایین) .
-۸ از نوع گازهای پایدار باشد .
-۹ قسمت هایی آه در داخل مایع حرآت می آند به سهولت قابل روغنکاری باشند.
۲
-۱۰ تنفس آردن آن مضر نباشد .
-۱۱ دارای گرمای نهان متعادلی برای مقدار تبخیر در واحد زمان باشد .
-۱۲ جابجایی نسبی آن برای ایجاد مقدار معینی برودت آم باشد .
-۱۳ دارای آمترین اختلاف, بین فشار تبخیر و تقطیر باشد .
ماده سرمازا نباید خورنده باشد (ایجاد زنگ زدگی آند) تا ساختن تمام قطعات
سیستم از فلزات معمولی با عمر خدمتی طولانی تر عملی گردد .
مبنای مقایسه مواد سرمازای به آار رفته در صنعت سرد آنندگی , بر اساس
حرارت تبخیر ۵ درجه فارنهایت و حرارت تقطیر ۶۸ درجه فارنهایت است .
شناسایی مواد سرمازا بوسیله شماره گذاری :
روش جدید مشخص آردن مواد سرما زا در صنایع تبرید , شماره گذاری این مواد
به معنای سرمازا است REFRIGERANT آه مخفف آلمه R است . پیش حرف
نوشته می شود .روش مشخص نمودن شماره ای توسط انجمن مهندسین تهویه
,تبرید و حرارت مرآزی آمریکا متداول شده است .
طبقه بندی مواد سرما زا :
این مواد بوسیله دو سازمان ملی آمریکایی به نام های :
The national refrigeration safety code
The national board of fire underwriters.
طبقه بندی شده اند.
سازمان اول تمام مایعات سرمازا به سه گروه زیر تقسیم بندی می آند:
R-500,R-14,R-13,R-502-R- گروه اول – بی خطر ترین مواد آه شامل ۷۴۴
می باشد. R-13BL,R-22,R-30,R-12,R-114,R-21,R-11,R-113
R-717,R-40,R- گروه دوم _ مواد سمی و تا حدی قابل اشتعال آه شامل , ۷۶۴
می باشد. R-1130,R-160,R-611
R-50,R-1150,R-170,R- گروه سوم _ مواد قابل اشتعال آه شامل – ۲۹۰
۳
می باشد.
نیز مواد سرمازا را نسبت به درجه سمی بودن آن ها طبقه بندی NBFU موسسه
آرده است آه شامل شش گروه است آه بی خطر ترین آن ها گروه یک است.
GROUP 1 CLASS
R-744 Carbon Dioxide 5
R-12 6
R-13B1 Kulene-131 6
R-21 6
R-114 6
R-30 Carrene No. 1 4
R-11 6
R-22 5
R-113 4
R-500 6
R-502 6
R-503 6
R-504 6
R-40 Methylene Chloride 4
GROUP 2
R-717 Ammonia 2
R-1130 Dichloroethylene 4
R-160 Ethyl Chloride 4
R-40 Methyl Chloride 4
R-611 Methyl Formate 3
R-764 Sulphur Dioxide 1
GROUP 3
R-600 Butane 5
۴
R-170 Ethane 5
R-601 Iso Butane 5
R-290 Propane 5
در اینجا به بررسی بعضی از مبردهای متداول می پردازیم
:(CCl2F دی آلرودی فلورو متان ) ( ۲ ) R-22
ماده ای است بیرنگ تقریبا بی بو و در فشار اتمسفر دارای نقطه جوشی معادل
۲۱/۷ درجه فارنهایت است . ماده ای غیر سمی و غیر قابل اشتعال است و خورنده
نیست , از نظر شیمیایی در حرارت های عملیاتی بی اثر است و از نظر حرارتی
تا ۱۰۲۲ درجه پایدار باقی می ماند .
دارای گرمای نهان نسبتا پایین است و برای مصرف در دستگاه های R -12
آوچک تر مناسب می باشد , زیرا گردش مقدار زیادی ماده سرما زا امکان استفاده
از مکانیزم های عملیاتی و تنظیم دقیق تر و در عین حال با حساسیت آمتر را
میسر می آند . از این مبرد در آمپرسور های پیستونی و دورانی و انواع بزرگ
گریز از مرآزی استفاده می شود .
این ماده در فشار های سر , و معکوس (پس فشار) آم , ولی مثبت با یک بازدهی
۲۶/ در ۵ درجه فارنهایت , فشاری معادل ۵ , R – حجمی خوب آار می آند , ۱۲
پوند بر اینچ مربع مطلق , و در ۸۶ درجه فارنهایت دارای فشاری مطلق معادل
۱۰۸/۸ پوند بر اینچ مربع است .
۶۸ بی-تی- یو است و نشت آن به سهولت / گرمای نهان آن در ۵ درجه فارنهایت ۲
و با استفاده از نشت یاب الکترونیکی یا مشعل هالاید مشخص می گردد.
حل می شود آه نسبت آن بر R- در حرارت صفر درجه مقدار آمی آب در ۱۲
حسب وزن ۶ در ملیون است . مایعی آه تولید می شود تا حدودی بر روی اآثر
فلزات معمولی آه در ساختمان دستگاه های سرد آننده استفاده می شود , ایجاد
زنگ می آند . اضافه آردن روغن های معدنی هیچگونه اثری در ایجاد رنگ
۵
بوسیله مایع ندارد ولی احتمالا آم رنگ شدن مایع به وسیله آب را آاهش می دهد .
بیشتر است . تا R- و ۵۰۲ R- نسبت به آب در مقایسه با ۲۲ R- حساسیت ماده ۱۲
۹۰ درجه قابل حل شدن در روغن است . در این حرارت روغن شروع به جدا
شدن می آند و به علت سبک تر بودن وزن در سطح آن جمع می شود .
به آار بردن ۳۰ پوند از این ماده به ازای هر ۱۰۰۰ فوت مکعب فضای تهویه شده
آاملا بی خطر است .
این ماده در سیلندر های به اندازه مختلف عرضه می شود و احتمالا در قوطی های
سفید است . R – سر بسته و محکم نیز یافت می شود . آد رنگی مخصوص ۱۲
(CHCLF منوآلرودی فلورو متان ( ۲ R-22
یک ماده سرمازای مصنوعی است آه انحصارا برای دستگاه های تبریدی R-22
آه درجه تبخیر پایینی دارند ساخته شده است . یکی از موارد استفاده آن در دستگاه
های انجماد سریع است آه حرارت آن ها بین ۲۰ تا ۴۰ درجه فارنهایت حفظ می
گردد . همچنین در دستگاه های تهویه مطبوع و یخچال های خانگی نیز به طور
فقط در آمپرسورهای R- موفقیت آمیزی مورد استفاده قرار گرفته است . ۲۲
پیستونی به آار گرفته می شوند و فشار عملیاتی آن به نحوی است آه برای نیل به
درجات پایین , نیازی به آار آردن در فشار های آمتر از جو نیست . گرمای نهان
۹۳ بی-تی-یو است . فشار عادی / آن به ازای هر پوند در ۵ درجه فارنهایت ۲۱
۱۷۲ پوند بر اینچ مربع مطلق است . / سر آمپرسور در ۸۶ درجه ۸۲
ماده ای پایدار ,غیر سمی ,بدون اثر اآسید آنندگی , بی آزار و غیر قابل R-22
اشتعال است . فشار اواپراتور در ۵ درجه فارنهایت ۴۳ پوند بر اینچ مربع است .
است . بنابراین رطوبت در این ماده باید حداقل R- حلالیت آن در آب ۳ برابر ۱۲
باشد .به همین دلیل استفاده از رطوبت گیر و خشک آن در این مورد بیشتر است .
به آب تعداد بیشتری رطوبت گیر برای خشک آردن R- به علت تمایل شدید تر ۲۲
تا حرارت ۱۶ درجه فارنهایت در روغن حل می شود وپس از R- آن لازم است. ۲۲
ان روغن شروع به جدا شدن نموده و چون از مایع سبک تر است در سطح آن جمع
۶
می شود. وجود نشت را می توان به وسیله ی نشت یاب الکترونیکی و یا مشعل
هالاید تیین آرد.
مواد سرما زا ی مخلوط:
همانطور آه از نامشان پیداست , این مواد مخلوطی از دو یا چند ماده ی سرما زا
هستند, ولی مانند یک ماده سرما زای واحد عمل می آنند. و چهار نوع متداولتر آنها
عبارتند از:
R-152a 26 درصد / و ۲ R- 73 درصد ۱۲ / آه مخلوطی است از ۸ R-500(1
R- 51 درصد ۱۱۵ / و ۲ R- 48 درصد ۲۲ / آه مخلوطی است از ۸ R-502(2
R- 59 درصد ۱۳ / و ۹ R- 41 درصد ۲۳ / ۳) آه مخلوطی است از ۱
R- 51 درصد ۱۱۵ / و ۸ R- 48 درصد ۳۲ / ۴) آه مخلوطی است از ۲
این مواد سرما زا موادی ثبت شده هستند آه مراحل ترآیب آنها پیچیده است و
متصدی سرویس نباید با اختلاط مواد مبرد اقدام به ساختن ماده ای مخصوص
بنماید.